Wolność - pragnienie wszystkich narodów

„OD DYKTATURY DO DEMOKRACJI. DROGI DO WOLNOŚCI”, GENE SHARP, PRZEKŁAD AGATA KAROLAK, WARSZAWA 2013

11 listopada jest doskonałym momentem na refleksję nad polską historią. Losy naszego kraju były nieraz bardzo dramatyczne, ale duch wolności zawsze zwyciężał (nawet, gdy wydawało się, że nie ma powrotu na mapę Europy). W dniu dzisiejszym Polska cieszy się wolnością, ale wiele państw na świecie nadal o nią walczy. Dlatego chciałabym zaprosić do przeczytania książki, która mówi o tym jak walczyć bez stosowania przemocy i jak ograniczyć straty w ludziach.

Jest to kolejna książka, którą przerabiamy na studiach. Tym razem na przedmiocie filozofia bezpieczeństwa, omawiając temat filozofii non – violence. Zawiera omówienie 198 metod walki z reżimem bez stosowania przemocy. Zdecydowałam się omówić ją na blogu, ponieważ uważam, że to bardzo uniwersalna pozycja. Książka może być szczególnie przydatna w kontekście zrozumienia sytuacji na Ukrainie. Dlaczego doszło do wybuchu konfliktu? Dlaczego pokojowy opór przeistoczył się w krwawą rzeź w ciągu kolejnych miesięcy? Dlaczego nadal nie ma tam unormowanej sytuacji?

Książka jest udostępniona w Internecie w formacie pdf ( w sposób legalny), więc nawet nie trzeba wychodzić z domu. Czyta się szybko, ale niektóre kwestie wymagają zastanowienia.

O czym jest?

To dzięki filozofii non – violence narody pozbawione wolności ją uzyskują. Autor podzielił książkę na dziesięć rozdziałów oraz aneksy. Pierwszy rozdział zawiera informacje jak realistycznie ocenić dyktaturę, drugi skupia się na niebezpieczeństwach negocjacji z dyktatorem. Kolejne dwa – skąd bierze się władza i jak ją sprawować. Rozdział szósty i siódmy podkreśla potrzebę ułożenia i stosowania strategii, a następny mówi o tym, jak stosować nieposłuszeństwo polityczne w praktyce. Kolejny – jakie mogą być ostateczne sposoby obalenia dyktatury, a ostatni jak zbudować podstawy trwałej demokracji (nie da się tego zrobić w jeden dzień, to przedsięwzięcie długofalowe).

Cytat:

„Jeśli chce się do czegoś dojść, rozsądnie jest zaplanować, w jaki sposób to zrobić. Im cel jest ważniejszy, a konsekwencje porażki poważniejsze, tym bardziej istotne staje się planowanie. Plan strategiczny zwiększa prawdopodobieństwo zgromadzenia i zaangażowania wszystkich dostępnych środków w sposób najbardziej efektywny. Dotyczy to zwłaszcza ruchu demokratycznego – który posiada ograniczone zasoby materialne, a jego zwolennicy będą narażeni na szereg niebezpieczeństw – w jego dążeniu do obalenia silnej dyktatury”. (s. 55)

Słowa te pokazują, że planowanie jest ważne w każdej dziedzinie życia, także w walce o niepodległość. Gdyby przywódcy opozycji zawsze kierowali się odpowiednim planem, można by uniknąć nadmiernego poświęcenia ze strony obywateli. Niestety historia pokazała, że nie zawsze jest stosowana filozofia non – violence, mimo że zawsze jest możliwe obalenie dyktatury za jej pomocą.

Podsumowanie:

Autor przestrzega przed pułapkami, które stoją na drodze do wolności. Przede wszystkim należy stworzyć strategię, która jest indywidualnie dopasowana do sytuacji w danym państwie. Należy również zastanowić się, co nastąpi po obaleniu dyktatora. Kilkakrotnie Autor zwraca uwagę, że pominięcie tego etapu może skończyć się dojściem do władzy kolejnego tyrana. I oczywiście należy stosować bardzo zróżnicowane metody – pełen wykaz znajduje się w aneksie na końcu książki.